Τίμησαν τα 10 παλικάρια που κρεμάστηκαν στην Κεντρική Πλατεία της Λιβαδειάς το 1943

Εκδήλωση Τιμής και Μνήμης για τους 10 Απαγχονισθέντες Λιβαδείτες από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής στις 11 Σεπτεμβρίου του 1943 πραγματοποιήθηκε σήμερα στην Κεντρική Πλατεία της Λιβαδειάς παρουσία τοπικών αρχόντων, εκπροσώπων φορέων και συγγενών των θυμάτων .

Σε μια λιτή και σεμνή τελετή που διοργάνωσε ο Δήμος Λεβαδέων και η Δημοτική Κοινότητα Λιβαδειάς τιμήθηκαν οι δέκα αδικοχαμένοι άντρες που κρεμάστηκαν στην κεντρική πλατεία της Λιβαδειάς πληρώνοντας την μανία και των κτηνωδία των Γερμανών στρατιωτών.

Ο πάτερ Δοσίθεος πραγματοποίησε επιμνημόσυνη δέηση στέλνοντας το δικό του μήνυμα : «Ποτέ πια ξανά. Ποτέ πια φασισμός, ποτέ πια πόλεμος! Κι όμως ύστερα από τόσα χρόνια, τόσες εμπειρίες, τόσο αίμα, πάλι γίνονται πόλεμοι και το αυγό του φιδιού επωάζεται».

Ιστορική αναφορά στα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν στη Λιβαδειά και στις γύρω περιοχές κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής έκανε ο εκπαιδευτικός Μιχάλης Λυμπεράτος για να ακολουθήσει η κατάθεση στεφάνων από τους εκπροσώπους φορέων.

Η τελετή έληξε με το προσκλητήριο νεκρών .

Εκδήλωση μνήμης από τον Μορφωτικό Σύλλογο

Εκδήλωση για τους 10 Λιβαδείτες ήρωες πραγματοποίησε όπως κάθε χρόνο και οΜορφωτικός Σύλλογος Λεβαδείας στο πλαίσιο της οποίας έγινε μία σεμνή επιμνημόσυνη τελετή, στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου Λεβαδείας παρουσία τουΣεβασμιότατου Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας κ. Γεώργιου .

Ο Σεβασμιώτατος στη σύντομη προσλαλιά του, αναφέρθηκε φανερά συγκινημένος στον άδικο χαμό των δέκα συμπολιτών και εξήρε την αξία του γνήσιου πατριωτισμού και της φιλοπατρίας που στις μέρες τείνει να εξαλειφθεί και προέτρεψε να μην υιοθετήσουμε την ιδέα ενός μεθοδευμένου εθνικισμού.

«Διανύουμε το 73ο έτος από το ματωμένο Σεπτέμβριο του 1943, τότε που τις ρεματιές της Λιβαδειάς ξεχείλισε ο πόνος και το καθάριο ποτάμι της θόλωσε το αίμα των συμπολιτών μας, αυτών που πλήρωσαν τη μανία των κατακτητών με την ίδια τη ζωή τους. Τιμούμε τη μνήμη αυτών των νεκρών ηρώων και δεν ξεχνάμε το οδοιπορικό του μαρτυρίου, το οποίο ξεκίνησε με τους αδικοχαμένους της 9ης και 10ης Σεπτεμβρίου του 1943 και κορυφώθηκε με τους δέκα κρεμασμένους της 11ης Σεπτεμβρίου», επεσήμανε ο Γραμματέας του Συλλόγου Γιώργος Κωσταγιάννης.

«Είναι χρέος μας για να υποκλιθούμε στις αθάνατες και αδούλωτες ψυχές των συμπατριωτών μας και να σκορπίσουμε στο χώρο και στο χρόνο την αγάπη για την ελευθερία και για τα χώματα της πατρίδος μας», υπογράμμισε η Πρόεδρος του Συλλόγου Άννα Νικολάου.

 Διαβάστε παρακάτω αποσπάσματα από το βιβλίου του Αριστείδη Ρούσσαρη «Ο ματωμένος Σεπτέμβριος στη Λιβαδειά το 1943»

Από τα χαράματα του Σαββάτου 11 Σεπτεμβρίου 1943 οι Γερ­μανοί καλούσαν τους άντρες της πόλης από 15-70 ετών να συγκε­ντρωθούν στην πλατεία Μητροπόλεως.

Με μεγάφωνα απειλούσαν ότι όποιος βρεθεί στο σπίτι του μετά τις 10 το πρωί θα τουφεκιζόταν αμέσως.

Πάνω από 1500 άντρες και νέοι συνελήφθησαν και φυλακίσθη­καν στη μάνδρα του εργοστασίου Πανουργιά στην Κρύα, φρουρούμενοι από στρατιώτες που είχαν μόνιμα το δάκτυλο στη σκανδάλη έτοιμοι να πυροβολήσουν με την παραμικρή κίνηση αντίστασης.

Οι έρευνες των περιπόλων μέσα στα σπίτια προς αναζήτηση αν­δρών που ίσως κρύβονταν συνεχίσθηκαν ακατάπαυστα με ταυτό­χρονη λεηλασία των σπιτιών και πράξεις βίας εναντίον γυναικών, των γερόντων, παιδιών και ασθενών.

Το απόγευμα περί ώρα 16.00 μ.μ. οργισμένος ο Γερμανός Διοικητής κάλεσε τον Κατοχικό Νομάρχη Ι. Γεωργόπουλο και τον ενημέρω­σε ότι βρέθηκε το πτώμα του Γερμανού στρατιώτη σε χανδάκι στοι­βαγμένο σε κιβώτιο και κακοποιημένο στη συνοικία του Ζαγαρά.

Όπως γνωστοποίησε στην κατοχική Κυβέρνηση ο Νομάρχης αντελήφθηκε ότι από την οργή του Γερμανού Διοικητή τα αντίποι­να θα ήταν σκληρά.

Η κυκλοφορία απαγορεύθηκε για οποιονδήποτε μετά τις 5 το απόγευμα. Τα εξώφυλλα και τα παραθυρόφυλλα έκλεισαν ερμητικά σ” όλα τα σπίτια, ο τρόμος είχε κυριεύσει την πόλη.

Γύρω στις 9 το βράδυ η συνοικία του μαρτυρικού Ζαγαρά φλε­γόταν στην κυριολεξία.

Όσα σπίτια ήταν κοντά στο χώρο που βρέθηκε το πτώμα του γερμανού στρατιώτη πυρπολήθηκαν. Μαζί με τα σπίτια κάηκαν όλα τα υπάρχοντα, όλο το βιός των ιδιοκτητών τους, στους οποίους οι Γερμανοί απαγόρευσαν να πάρουν έστω και λίγο ψωμί για τ” ανήλι­κα παιδιά τους.

Τα σπίτια που πυρπολήθηκαν κι έγιναν στην κυριολεξία στάχτες ήταν ιδιοκτησίες των:

1) Παναγ. Χαρ. Τσιφή

2) Αγγελή Αν. Τσιροπούλα

3) Νικολάου Παν. Καραβασίλη

4) Αλεξ. Δημ. Γαζή

5) Γεωρ. Ιωαν. Τσιφή

6) Γαρέφως Παν. Καρκάνα

7) Ειρήνης Ιω. Κιτάγια

8 ) Σταύρου Δημ. Καμινάρη

9) Δημητ. Νικ. Δασοπούλου ή Μπασμάτη και

10) Κων. Κ. Κοσμίδου και αδελφών Αν. Καφρίτσα, κατοίκων Λεβαδείας.

Η τραγωδία δυστυχώς ήταν σε εξέλιξη.

Την ίδια ώρα της πυρπόλησης του Ζαγαρά οι εγκληματίες υποδι­ευθυντές της Γκεσταπό Λεβαδείας Wily και Παύλος εισήλθαν στη μάνδρα όπου ήταν φυλακισμένοι οι άντρες και οι νέοι της Λειβαδιάς και με το φως ενός κεριού κι ενός φακού επέλεξαν 10 νέους που κα­τοικούσαν ή είχαν σχέση με το Ζαγαρά. Τους 10 νέους ανέβασαν σε γερμανικό φορτηγό αυτοκίνητο και τους μετέφεραν στην Κεντρική πλατεία απέναντι από το ξενοδοχείο ΕΛΙΚΩΝ.

Οι δέκα μελλοθάνατοι μαρτυρικοί ήρωες ήταν οι εξής:

1)   Λουκάς Ανδρέου Δασόπουλος ή Γκανάς   – ηλικ. 23, εργάτης

2)   Κωνστ. Γεωργίου Σύρος ή Τσίρκας  – ηλικ. 24, αρτεργάτης

3)   Παναγιώτης Ηλία Τσάβας   – ηλικ. 32, εργάτης

4)   Χρίστος Γεωργίου Κουντουργιώτης    – ηλικ. 28, εργάτης

5)   Χαράλαμπος Γεωρ. Γεωργουλής   – ηλικ. 19, κουρέας

6)   Λουκάς Πέτρου Γαμβρίλης  – ηλικ. 34, κουρέας

7)   Παναγιώτης Ελευθ. Γαζής  – ηλικ. 24, ελαιοχρωματιστής

8)   Ανέστης Ιωάν. Ιντζίδης  –  ηλικ. 24, εργάτης

9)   Γεώργιος Αναστασίου Μπότσαρης  – ηλικ. 21, εργάτης

10) Νικόλαος Δημ. Κομπότης   –  ηλικ. 17, εργάτης

Στη μεριά που είναι σήμερα η Εθνική Τράπεζα κι εκεί όπου έχει στηθεί το ηρώο της μνήμης των 10 μαρτύρων, υπήρχαν κτίρια και σχηματιζόταν ένα Γ.

Στα μπαλκόνια των κτιρίων είχαν στηθεί 10 κρεμάλες.

Η πρώτη κρεμάλα ήταν σε μια σιδερένια γωνιά απομεινάρι από τα παλιά χρόνια, όταν εκεί κρεμούσαν το δημοτικό φανάρι.

Την αναπαράσταση του απαγχονισμού αποτύπωσαν σε σκίτσα τους ο αείμνηστος Απόστολος Μοσχόπουλος και ο Δρ. Αργύριος-Δημήτριος Σπυρίδωνος.

Ο απαγχονισμός έγινε όπως αξιόπιστα περιγράφεται από τον αείμνηστο Παναγή Καραμερτζάνη.

Τα ηρωικά θύματα ήταν επάνω σε γερμανικά φορτηγά αυτοκίνητα.

Τους είχαν δεμένα τα χέρια όπισθεν, οδηγείτο το καμιόνι κάτω από τους εξώστες που ήταν δεμένες οι θηλιές, κι όταν οι δήμιοι Γερ­μανοί τοποθετούσαν το βρόγχο σε κάθε απαγχονιζόμενο προχωρού­σε το όχημα κι έτσι το σώμα αιωρείτο στο κενό και απαγχονιζόταν.

Την ώρα του απαγχονισμού του Λουκά Γαμβρίλη όταν προχώ­ρησε το καμιόνι, κόπηκε ο βρόγχος 2 φορές και ο ήρωας Γαμβρίλης έπεσε στο έδαφος, αλλά οι δήμιοι αμέσως τον οδήγησαν στην κρε­μάλα και τον απαγχόνισαν.

Τον απαγχονισμό των 10 αθάνατων παλληκαριών της Λεβαδείας και του έθνους δεν είδε κανένας κάτοικος της πόλης διότι όλοι ήταν αποκλεισμένοι στα σπίτια τους, παρόντες ήταν οι Γερμανοί και όλοι οι Ιταλοί αξιωματικοί και στρατιώτες.

Ο απαγχονισμός έγινε στις 10 η ώρα το βράδυ της 11 Σεπτεμ­βρίου 1943, ημέρα Σάββατο, είναι η ώρα και η ημέρα της αιωνίας μνήμης που ποτέ δεν θα σβήσει όσο υπάρχει ζωή σ” αυτή την πόλη.

Δήμαρχος Λεβαδέων κ. Γιώτα Πούλου

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Νίκος Θηβαίος.

Ο βουλευτής της ΝΔ κ. Ευάγγελος Μπασιάκος.

Η Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Βοιωτίας κ. Φανή Παπαθωμά.

Ο Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου κ. Γιάννης Σταθάς.

Η πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Λιβαδειάς κ. Νίκη Δήμου.